Akreditif, ithalatçının (amir) talimatıyla bankasının (amir banka) satışa konu tutar, ödeme vadesi ile akreditifde açıklanan diğer şartlara uygun belgelerin ibrazı karşılığında, ihracatçıya (lehtar) ödemesini yapacağını taahhüt etmesidir. Akreditifli ödeme sisteminin temel dayanağı, ithalatçı ve ihracatçının arasındaki para alışverişinde köprü görevi gören bankalardır. Bir bankanın yazılı olarak yükümlülüğe girerek ödeme işleminde aracılık etmesi gerekmektedir. Kısaca akreditif, satıcının ve alıcının haklarını koruyan şartlı bir banka garantisidir. ( Vesaik mukabili ödemeden farklı budur. https://sahinozcan.com/dis-ticarette-odeme-sekilleri/ )
Uluslararası ticarette firmalar birbirlerini çok iyi tanıyamadıkları gibi ülkeler arası farklı uygulama, düzenlemeler gibi bir çok farklı sebepten dolayı karşılıklı olarak güvensizlik ve risk içindedirler. İhracatçı, sattığı malın bedelini tahsil etmek, ihracatçı ise sözleşmede saptanan malları aynı kalite, miktar, özellik ve zamanında almak ister. Akreditifte ihracatçı akreditife yazılı şartları herhangi bir sebeple tam olarak yerine getirmezse banka hiç bir şekilde ödeme yapmaz. Bu durum ithalatçının güvende olmasını sağlar. Şartları tam olarak yerine getirdiğinde ise ödemesini akreditifin belirlenen vadesinde risksiz olarak alır. Bu durumda ihracatçının güvende sağlar. Görüldüğü gibi akreditif, her iki tarafa da bankalar vasıtası ile güven sağlayan bir ödeme türüdür.
Akreditifte ödemenin sorunsuz bir şekilde yapılabilmesi konu malların kalitesi ve diğer teknik özellikleri, miktarı, fiyatı, teslim şekli, nakliyesi, ödeme şekli gibi hususların akreditifin metnine tam olarak uygun olarak sağlanmasıyla mümkündür. Bu şartların uygunluğunu sübut eden fatura, kalite kontrol belgesi, konşimento, menşe şehadetnamesi gibi belgelerin ihracatçı tarafından bankaya sunulması gerekmektedir.
Akreditif Süreci :
- İhracatçı ve ithalatçı arasında bir satış sözleşmesi yapılır.
- İthalatçı bankasına ihracatçı (lehtar) lehine akreditif açması için talimat verir.
- Amir Banka genellikle, satıcının bulunduğu ülkedeki bir bankayla akreditifi ihbar yada teyit işlemleri için çalışır.
- Muhabir ya da teyit eden banka akreditifin açıldığını ihracatçıya bildirir
- İhracatçı anlaşma ve akreditif üzerindeki koşullara uygun olarak malların sevkıyatını yapar.
- Yine anlaşma ve akreditife uygun olarak tüm gerekli belgeleri bankaya gönderir.
- Muhabir Banka gönderilen belgeleri akreditif koşullarına uygunluğunu karşılaştırdıktan sonra anlaşma ve akreditife uygun olarak ödemede bulunur veya müzakerede bulunarak devreder ya da ciro eder.
- Muhabir ya da teyit eden banka belgeleri amir bankaya gönderir. (Eğer muhabir banka, amir bankadan farklıysa)
- Amir banka tarafından belgelerin akreditife uygunluğu tespit edildikten sonra akreditif miktarının ödenmesi için belgeler ithalatçıya sunulur.
Akreditifte Ödeme Çeşitleri
- Peşin ödeme : İhracatçının belgeleri muhabir bankaya vermesi ve bankanın yaptığı kontrolün uygunluğu sonrası ödemeyi yaptığı sistemdir.
- Poliçe kabulü ile ödeme : İhracatçının belgelerle beraber üstüne çekilmiş bir poliçeyi bankaya verdiği; yapılan kontrolün uygunluğu sonrası bankanın poliçeyi kabul edip imzaladığı ve satıcıya verdiği sistemdir.
Akreditif dışındaki diğer ödeme şekilleri ile ilgili olarak https://sahinozcan.com/dis-ticarette-odeme-sekilleri/ yazıma bakabilirsiniz.