Pandemi ekonomik, sosyal ve kültürel açıdan tüm dünyayı çok ciddi etkiledi ve büyük değişikliklere neden oldu. Daha önce global ekonomilere ve yerel ekonomilere derken perakende sektörüne etkilerini incelemiş idik. Şimdi ise diğer sektörlere etkilerini inceliyor olacağız.

Burada şunu ifade etmeliyiz ki, İngiltere devleti hiçbir kriter gözetmeksizin tüm kapattığı esnafa 10.000 ile 25.000 sterlin arasında hibe para verdi. 50.000 sterline kadar çok cazip imkanlarla (1 yıl geri geri ödemesiz, çok çok düşük faiz ile, 5 yıl vadeli) krediler verdi, kredi ve vergi ödemelerini öteledi, maaş yardımları yaptı. Tabii ki, tamamıyla zararı kapatamaz ama büyük ölçüde rahatlattı.

Dijital olarak satılması pek mümkün olmayan berberlik, terzilik, kuru temizleme gibi hizmet sektörlerinde de azalma diğer sektörlere nazaran “görece” daha az olmakla beraber yaşandı. İnsanlar değişen sosyal ve kültürel yaşam tarzına uyum sağlayarak saç kesmeyi, küçük onarım yapmayı hatta ev tadilatlarını yapmayı öğrendi. Bu durumda bu hizmetlere olan talebi bir oranda azalttı. Yani bu sektörlerde etkilenme ekonomik değil daha çok sosyo-kültürel diyebiliriz.

Restoran, cafe ve patisserie için ise durum biraz daha iyi. Devlet insanların dışarıda yemek yeme ve zaman geçirme alışkanlıklarını yeniden tetiklemek için bir sürede olsa “50% ödeme” desteği verdi. Yani bir restoranda bir yemek yiyorsanız ve 50 pound tutuyor ise siz sadece 25 pound ödüyordunuz. Bu kampanya zaten dışarıda yeme-içme kültürü olan İngilizler için büyük oranda geri dönüş sağladı. Masalar arası mesafe, ekstra pandemi kuralları ile hizmetleri zorlaşsa da bu sektör pandemiyi en hafif atlatan gruptan diyebiliriz. “Take away” tabir edilen paket servis yapan restoranlar fast foodlar da bu dönemde çok hasar yaşamayan diğer işletmelerdir. Bunlara dijital sipariş toplama hizmeti veren JustEat tarzı platformlar ise büyük oranda büyüyerek ciddi karlara ulaşmışlardır.

Devletin verdiği desteğin alkollü içecekleri kapsamıyor oluşu, ekstra pandemi kurallarının yanı sıra rugby ve futbol maçlarının kesilmesi bu dönemde pubların ağır travma yaşamasına neden oldu. “Pub” İngiliz kültürünün önemli bir parçasıdır ve pandemi sonrası tekrar eski şaşalı günlerine döner diye tahmin ediyorum ama pandemi dönemi onlar için gerçekten çok zor geçiyor.

Yine spor salonları, sinemalar, tiyatrolar ve hatta çocuk eğlence hizmeti veren şirketler de pandemik dönemi çok ağır geçiriyorlar diyebiliriz. Sosyo kültürel değişimin bu alanlarda ne gibi etkileri olacağını ise önümüzdeki dönemde daha net görebileceğiz. Netflix tarzı dijital platformların sinemaları, youtube gibi platformların tiyatroları olumsuz etkileyeceğini tahmin etmek de zor değil. Şu anda birçok sinema salonu “property management” firmalarının takibine girdi bile.

Türkiye’de pek yaygın olmasa da burada bir sektör haline gelmiş olan “evcil hayvan gezdirme ve konaklama” hizmeti de pandeminin yarattığı sosyo kültürel değişimin etkisi ile pandemi sonrası geleceğini göremeyen bir diğer sektördür. 

Hemen her sektörde görülen bu olumsuz etkilerin en önemli sonucu “işsizlik” olacaktır. Buna bağlı olarak kriminal olayların artması, kredi ödemelerindeki gecikme ve sorunlarda diğer yan sonuçlarıdır. Ayrıca devletin ulusal ve yerel vergi gelirlerinin azalması ve buna bağlı olarak devlet hizmetlerindeki aksama ve kalitesinin düşmesi de yine önemli etkiler olarak gösterilebilir.

Sonuçta yeni sosyo kültürel ve ekonomik yapıya herkes ve tüm işletmeler uyum sağlamak zorundadırlar ve bazı yeni sektörler doğarken bazılarının tarih olması da kaçınılmazdır. Efesli filozof Herakleitos’un da dediği gibi “Değişmeyen tek şey değişimdir.”

Published On: Aralık 16th, 2020 / Categories: Uncategorized /

Subscribe To Receive The Latest News

Curabitur ac leo nunc. Vestibulum et mauris vel ante finibus maximus.

Add notice about your Privacy Policy here.