Her şeyden önce bazı ekonomik kuralları hatırlamakta yarar görüyorum. Bir malın talebi artınca, arzı aynı oranda artmıyorsa fiyatı yükselir. Bu ekmek içinde böyledir, döviz içinde…
Global ekonomide petrol ürünleri genelde “Amerikan Doları” ile alınıp, satılmakta ve işlem görmektedir. Bunun istisnaları elbette mevcuttur hatta bu teamüle karşı oluşum ve anlaşmalar bile yapılmıştır ancak yine de bilhassa Arap Ülkelerinden yapılan petrol ticaretinde geçerli ana akım para olmasının önüne geçilememiştir.
Türkiye 2018 yılında yaklaşık 38 Milyon Ton petrol ithal etmiştir. Her ne kadar 9 – 10 farklı ülkeden ithalat yapılmış olsa dahi genel ödeme cinsi Amerikan Dolarıdır. Yani Türkiye petrol ithalatı için Amerikan Dolarına ihtiyaç duymaktadır.
Türkiye petrol ithal etmek için Amerikan Doları ihtiyacının belki tamamını belki bir kısmını iç piyasadan temin etme yoluna gidecektir. Petrol fiyatlarındaki artış, petrol talep miktarı artmasa bile Türkiye’nin Amerikan doları talebini arttıracaktır.
Sonuçta Basra Körfezindeki belirsizlik ve kriz; Türkiye ekonomisine, döviz talebindeki artış nedeniyle döviz kurlarında yükselme, petrol fiyatlarındaki artış sebebiyle fiyatlar genel seviyesinde artış olarak olumsuz yansıyacaktır.
Yaşanan olayların petrol fiyatlarını arttırıcı yönde yapacağı etki son bir kaç günde 10 % gibi bir artışa neden oldu bile. Bu krizin daha sürmesi ve hatta tırmanması bu artış daha da canlandırabilir. 2008 yılında 140 USD gören petrol, 2011’de 125 USD, 2014’de 105 USD olmuştu. 2011 ile 2014 arasında ise 100 USD ve üstünde seyretmiştir.
Dünya ekonomisi bu 2009 yılında çok ciddi bir büyüme düşüşü yaşamıştır ve 2011 ile 2014 arasında büyüme oranları azalmaya devam etmiştir. Yani bu kriz dünya ekonomisini de ciddi şekilde olumsuz etkiler ve gelişmiş ülkelerde dahil olmak üzere herkes bu olumsuz tablodan nasibini fazlasıyla alır.
Brexit, Çin-ABD gümrük savaşları derken birde Basra Körfezindeki gerginlik yaşanması dünya ekonomisinin geleceği açısından da hiçte iyi olmadı.
